Báo cáo lao động tháng 3 tuần qua là số liệu lao động trọng điểm cuối cùng trước kỳ họp FOMC ngày 05/01 tới. Và báo cáo lao động này tái khẳng định thị trường lao động vẫn còn mạnh mẽ và hoàn toàn xóa tan nỗi lo suy thoái lao động của Fed.
Từ giờ cho đến kỳ họp sắp tới, Fed sẽ quan sát chặt chẽ các số liệu quan trọng còn lại lần lượt được công bố trong 3 tuần tới, bao gồm:
Báo cáo lạm phát CPI và PPI: thứ 4 và thứ 5 tuần này
Doanh số bán lẻ: ngày 04/15
Và báo cáo lạm phát PCE: ngày 04/26
Các báo cáo trên vô cùng quan trọng để Fed nhận định được chiều hướng của lạm phát và sức mạnh tiêu dùng của người dân Mỹ (chiếm đến 70% GDP). Đặc biệt, trước viễn cảnh tiết kiệm dư thừa của người dân Mỹ đã đi đến hồi kết.
Theo dòng sự kiện tháng 4, bài viết Kinh tế vĩ mô cuối tuần này của Viet Hustler sẽ mở bát đầu tháng 4 với hai phân tích chính:
Báo cáo lao động tháng 3 (bông bố tuần vừa qua) và tác động lên thái độ chính sách của Fed
Các yếu tố nào khác sẽ tác động lên chính sách của Fed trong thời gian tới.
Báo cáo lao động tháng 3 tuần qua và thái độ của Fed
Báo cáo lao động tuần qua mang đến 2 tin vui với Fed:
1. Tăng trưởng việc làm mạnh mẽ – không có bất kỳ dấu hiệu nào về suy thoái lao động.
Báo cáo lao động tháng 3 là báo cáo hiếm hoi gần đây khi khảo sát việc làm theo bảng lương và khảo sát hộ gia đình chỉ ra cùng một xu hướng:
Thị trường lao động Mỹ có thêm khá nhiều việc làm tháng vừa qua!
Bảng lương NFP tăng +303,000 (vượt ước tính: +212,000 | tháng 2: +270,000).
Việc làm tăng theo Khảo sát Hộ gia đình: +498,000 (trong khi tháng trước giảm -184,000 việc làm)
Tỷ lệ thất nghiệp giảm từ 3.9% xuống 3.8%
Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động tăng từ 62.5% lên 62.7%
Số giờ làm việc trung bình/tuần tăng lên 34.4.
Tất cả các con số đều cho thấy thị trường lao động không hề yếu đi trước làn sóng lãi suất cao và credit crunch!
2. Tăng trưởng lương giảm: giảm sức ép lên lạm phát
Một điểm khá được hoan nghênh trong báo cáo lao động lần này là dù có nhiều việc làm tăng lên trong tháng 3, tăng trưởng lương lại chậm lại
=> Chứng tỏ việc làm tăng không chỉ đến từ phía nhu cầu lao động tăng/trở lên thắt chặt hơn (doanh nghiệp vẫn không tăng lương).
Nguyên nhân có thể là do cung lao động tăng (do số lượng lao động nhập cư tăng):
… dễ dàng đáp ứng nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp mà không cần tăng lương.
Con số phản ánh sự thắt chặt của thị trường lao động (lượng việc làm đang tuyển / người thất nghiệp) (màu cam), giảm xuống còn 1.36 vào tháng 2/2023.
Một dấu hiệu cho thấy thị trường lao động đã bớt thắt chặt so với trước do cung lao động tăng!
Tuy nhiên, vẫn còn khá nhiều vấn đề bất cân bằng trên thị trường lao động chưa được giải quyết
Các vấn đề dưới đây vốn đã tồn đọng trong nhiều tháng kể từ khi Fed nâng lãi suất:
Dù tháng này, 2 khảo sát bảng lương (NFP) và Hộ Gia đình không có xung đột như các tháng trước, thì vẫn còn sự khác biệt cực lớn trong tổng số việc làm giữa 2 loại khảo sát này.
Và số lượng người làm nhiều công việc một lúc (việc part-time) vẫn quá cao:
Thị trường lao động có thêm đến +691,000 việc làm part-time, nhưng lại mất đi -6,000 việc làm full-time vào tháng 3.
FYI: Tổng số việc làm full-time mất đi năm 2023 là -1.347 triệu việc làm, dù số lượng việc làm part-time tăng lên đến 1.888 triệu.
Nhiều công việc part-time được tuyển dụng hơn cũng là có thể một trong những nguyên nhân khiến số giờ làm việc trung bình giảm.
Khối công (bao gồm cả hệ thống y tế) cũng đang tạo ra quá nhiều việc làm so với các ngành nghề tư nhân
=> tạo áp lực lên nợ công do chi phí công cao + áp lực thuế đối với khu vực tư.
Lực lượng lao động vẫn đang tăng trưởng dưới mức trung bình trước thời kỳ Covid, i.e., càng có nhiều người ra khỏi lực lượng lao động.
Một trong những nguyên nhân giữ cho tỷ lệ thất nghiệp U3 giảm!
Tỷ lệ việc làm/ tổng dân số cũng giảm trầm trọng => tạo gánh nặng lên chi phí an sinh xã hội và chi tiêu công.
Cuối cùng, so với mức tăng trưởng việc làm mạnh mẽ chung của thị trường lao động: ngành công nghiệp sản xuất đang bị bỏ lại phía sau với rất ít tăng trưởng việc làm khối sản xuất!
Tất nhiên, không loại trừ khả năng là do xu hướng giảm lao động sản xuất, tăng lao động dịch vụ của nền kinh tế Mỹ.
Báo cáo lao động tháng 3 sẽ có tác động gì lên quyết định lãi suất trong cuộc họp tháng 5 của Fed?
Nhìn chung, những vấn đề chìm trong báo cáo lao động cũng không có tác động trực tiếp đến chính sách lãi suất của Fed so với trong tảng băng nổi đầy tích cực với con số việc làm gia tăng và tỷ lệ thất nghiệp thấp.
Đơn giản vì, quyết định về lãi suất được đặt ra một phần dựa trên mô hình cân bằng với tỷ lệ thất nghiệp và lạm phát:
Trước đó, Viet Hustler có phân tích về mô hình này: để Fed giảm -1% lãi suất thì:
Lạm phát (PCE) phải giảm -1%/1.5 ~ -0.66%.
Hoặc tỷ lệ thất nghiệp phải tăng lên +1%.
Hoặc tổng hòa giữa lạm phát giảm và thất nghiệp tăng…
Đọc thêm: Cơ sở cho quyết định lãi suất của Fed (phần cuối bài)
Do vậy, đây là một báo cáo lao động khiến Fed yên tâm để tiếp tục giữ lãi suất cao trong thời gian dài hơn !
(đơn giản vì có vẻ Fed chẳng còn sức ép suy thoái trên thị trường lao động)
Thậm chí Bowman (thành viên Fed) còn tự tin phát biểu rằng việc tăng lãi suất thêm 1 lần nữa vẫn có thể xảy ra nếu lạm phát không được kiềm chế.
Những yếu tố nào khác có thể khiến Fed Pivot sớm?
1. Tiêu dùng giảm sút lại thể hiện qua doanh thu bán lẻ (và muộn hơn là tăng trưởng GDP)
Dù các số liệu vẫn cho thấy tiêu dùng đang mạnh mẽ, thì áp lực của lãi suất cao và lạm phát lên tiêu dùng vẫn đang khá rõ ràng khi tình trạng nợ thẻ tín dụng cao kỷ lục và tỷ lệ tiết kiệm đang ngày một thấp:
Nợ thẻ tín dụng trong tháng 2/2024 đã tăng cao trở lại:
Tổng dư nợ tín dụng quay vòng (revolving credit) tại Mỹ đang là ~USD 1.3 nghìn tỷ, tăng từ ~USD 960 tỷ hồi năm 2021.
Trong bối cảnh lãi suất tín dụng cũng đạt mức cao kỷ lục ~ 25%.
Trong khi đó, tỷ lệ tiết kiệm đã giảm mạnh xuống chỉ còn 3.6% với khả năng chi trả của người dân đạt mức khá thấp.
Doanh số bán lẻ tháng 3 sẽ được công bố ngày 04/15 tới sẽ là một trong những phép thử về sức ép của lạm phát và lãi suất lên tiêu dùng của người dân.
Con số tăng trưởng m/m của 2 tháng trước đều thấp hơn dự báo.
Và như Viet Hustler có cảnh báo từ cuối năm 2023, tiết kiệm dư thừa giai đoạn Covid có khả năng sẽ cạn kiệt vào cuối quý I / đầu quý II năm 2024 này.
Con số này đã giảm liền -USD 92 tỷ từ tháng 1 xuống còn có USD 27.3 tỷ trong tháng 2!
Dù sao thì việc tiêu dùng chậm lại cũng sẽ có tác động tốt lên việc hạ lạm phát và thúc đẩy Fed hạ lãi suất sớm.
2. Số liệu CPI (thứ 4) và PPI (thứ 5) tuần tới
Cho dù Fed khẳng định PCE mới là con số lạm phát dùng trong các mô hình cân bằng vĩ mô, thì tăng trưởng CPI vẫn là con số lạm phát truyền thống được thừa nhận rộng rãi.
Số liệu lạm phát chính thức CPI (và PPI đầu bán buôn) tháng 3 công bố tuần tới là con số quan trọng để Fed nhận định chiều hướng phát triển của lạm phát trước thềm FOMC tháng 5 tới.
Bloomberg dự đoán CPI sẽ tăng trưởng chậm lại so với tháng trước, với mức tăng trưởng m/m cho cả con số tổng hợp và cốt lõi là +0.3% m/m.
3. Hành động hạ lãi suất của các ngân hàng phương Tây lớn khác
SNB đã hạ lãi suất trong phiên họp tháng 3
ECB sẽ họp trong tuần tới và khả năng sẽ hạ lãi suất từ tháng 6
BOE cũng đang bắt đầu lên kế hoạch cắt giảm lãi suất.
Thông thường, ảnh hưởng chính sách lãi suất tại Mỹ có khuynh hướng lan sang và tác động đến các điều kiện tài chính và tỷ giá hối đoái các khu vực khác, hơn là chiều ngược lại.
Tuy nhiên, điều gì sẽ xảy ra với Mỹ nếu hàng loạt các ngân hàng lớn ở Châu Âu (ECB, BOE và SNB) đều hạ lãi suất mà Fed vẫn chưa hạ?
Tác động lớn nhất có lẽ là thị trường forex khi đồng USD sẽ tăng giá so với các đồng tiền khác.
Thật ra việc này sẽ có tác động tốt với giá nhập khẩu (góp phần giúp lạm phát tại Mỹ hạ nhiệt).
Nhưng sẽ có tác động xấu đến xuất khẩu, khiến GDP của Mỹ sẽ giảm – Fed sẽ gặp khó khăn hơn để đạt được soft-landing.
Ngoài ra, trong trường hợp xấu nhất nếu đồng tiền nội địa của họ mất giá quá mạnh, các ngân hàng phương Tây có thể muốn bảo vệ đồng tiền của họ, có thể họ sẽ bán ra đồng USD.
Tuy nhiên, các ngân hàng trung ương Phương Tây rất ít khi sử dụng biện pháp can thiệp như vậy so với các đồng sự Châu Á như BOJ hay PBOC.
KẾT LUẬN
Tóm lại, báo cáo lao động tuần qua tích cực đến mức bất ngờ khi cả 2 khảo sát (khảo sát Bảng lương NFP và khảo sát hộ gia đình) đều chỉ ra xu hướng tăng việc làm mạnh mẽ tại Mỹ.
Dù vậy, các vấn đề nhức nhối khiến thị trường lao động thiếu cân bằng sau Covid vẫn tồn đọng như:
Số lượng việc làm fulltime giảm thay thế bằng việc parttime
Cân bằng việc làm khối công vs khối tư nhân không bền vững, tạo gánh nặng đóng góp thuế cho khối tư.
Tăng trưởng của lực lượng lao động so với toàn dân số đã giảm - trong khi chi trả cho gánh nặng an sinh xã hội ngày một nhiều.
Tuy nhiên, ngay cả khi Fed nhận thức được các vấn đề này đi chăng nữa, thì với tỷ lệ thất nghiệp thấp 3.8%, mô hình cân bằng của Fed cũng sẽ không ủng hộ Fed giảm lãi suất ở thời điểm hiện tại.
Các dữ liệu trong 3 tuần tới có thể tác động lên thái độ của Fed bao gồm hàng loạt các chỉ số lạm phát và doanh số bán lẻ. Đặc biệt, trước bối cảnh tiết kiệm dư thừa trong dân chúng tại Mỹ dự kiến là đã kết thúc trong tháng 3 (hoặc đầu tháng 4 này).
Liệu không còn nhiều tiền tiết kiệm, và với tỷ lệ tiết kiệm ngày 1 giảm sút, lạm phát cùng GDP sẽ sớm giảm để tạo áp lực cắt giảm lãi suất lên Fed hay không?
Ngoài ra, một yếu tố khác cũng có thể tác động nhỏ đến chính sách lãi suất của Fed là khuynh hướng cắt giảm lãi suất của các ngân hàng phương Tây khác, đặc biệt là ECB.
Bình luận (0)
Chưa có bình luận nào
Hãy là người đầu tiên bình luận
Đăng nhập để bình luận