Trung Quốc: Thị trường vốn có hồi phục tương quan với triển vọng nền kinh tế?

PODCAST: Mỹ hiện tại có nên đối đầu thương mại với Trung Quốc?

Trong PODCAST chủ nhật tuần này, Steve và Dan quay trở lại với những chủ đề:

- Những thay đổi bất ngờ trong nền kinh tế Mỹ tuần qua có đáng lo ngại?

- Trình độ của người hoạch định chính sách kinh tế Mỹ có thật sự tốt?

- Chương trình cứu trợ ngân hàng mới nhất ra sao?

- Kinh tế Mỹ có đang trong vị thế đối đầu thương mại với Trung Quốc?

- Mùa báo cáo tài chính vừa qua chỉ ra điều gì cho khối doanh nghiệp lớn?

Chứng khoán Hongkong trong 2 tuần qua đã có chuỗi tăng điểm dài nhất kể từ năm 2018.

• Hangseng tăng 9 phiên liên tiếp, vượt qua mức “quá mua” (overbought) - bất chấp cả việc Đại Lục nghỉ lễ nửa tuần.

  

Tuần qua, lượng đầu tư ròng vào cổ phiếu Trung Quốc cũng tăng lên mức cao nhất trong vòng 2 tháng.

Điều gì xảy ra đều có nguyên nhân của nó. Nhân dịp sàn Hongkong có hơi hướng cải thiện đáng kể, chuyên mục Kinh tế vĩ mô tuần này của Viet Hustler sẽ trở lại với Trung Quốc để phân tích sự cải thiện của cả thị trường chứng khoán lẫn nền kinh tế, từ 2 góc nhìn:

• Góc nhìn vi mô: nhu cầu của nhà đầu tư trên thị trường Hongkong đến từ đâu?

• Góc nhìn vĩ mô: nhu cầu này có thực chất đến từ các chính sách và dữ liệu kinh tế vĩ mô gần đây của Trung Quốc?

Góc nhìn vi mô: nhu cầu của nhà đầu tư quay trở lại sàn Hongkong

Việc cổ phiếu Hongkong rally mạnh mẽ được cho là đến từ lực đẩy của các giao dịch southbound.

• FYI: Kể từ khi sàn chứng khoán Hongkong - Shanghai được liên kết (và sau này là cả Hongkong-Shenzen): 

  • Giao dịch mua chứng khoán Hongkong từ nhà đầu tư Đại Lục được gọi là Southbound trading.

  • Giao dịch mua trái phiếu Đại Lục từ nhà đầu tư Hongkong và quốc tế (thông qua sàn Hongkong) được gọi là Northbound trading,

• Các nhà phân tích kỹ thuật cũng cho rằng thị trường chứng khoán năng động nhất nhì Châu Á: Hongkong có thể đã đạt mức đáy và đang được đảo chiều. 

Sự phục hồi của chứng khoán Hongkong được GS Research tóm gọn qua 3 nguyên nhân:

(1) Các chuyển biến tích cực từ tình hình vĩ mô mang lại nhiều tâm lý lạc quan hơn cho nhà đầu tư:

• Động thái nới lỏng chính sách/thanh khoản của PBOC + các gói cứu trợ toàn diện và mạnh mẽ từ chính phủ

• Các biện pháp kích thích kinh tế đã tập trung vào phía cầu tiêu dùng

  • FYI từ Tân Hoa Xã: dự đoán có khoảng 270 triệu lượt du lịch từ người dân Trung Quốc trong kỳ nghỉ lễ lao động kéo dài 5 ngày…

    —> tác động tích cực đến tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế.

  

• Các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân.

• Chính phủ hỗ trợ hết mình đối với thị trường BĐS và chứng khoán.

• Quan hệ kinh tế Mỹ-Trung có nhiều cải thiện

Chi tiết về các chính sách này: Những nước cờ mạnh mẽ của Trung Quốc để bình ổn thị trường từ tháng 2/2024.

(2) Bản hướng dẫn “9 biện pháp” mới nhằm thúc đẩy thị trường vốn đã gia tăng niềm tin của nhà đầu tư vào các nhà quản lý

Ngày 04/12: Trung Quốc ban hành hướng dẫn mới để thúc đẩy thị trường tài chính đến năm 2035, gồm nhiều quy định chặt chẽ để giám sát thị trường vốn.

• Chuyển từ Healthy Development (phát triển lành mạnh) trên thị trường vốn sang High-Quality Development (phát triển thị trường vốn chất lượng cao).

GS Research cho rằng chính sách thúc đẩy trên đã thiên về bảo vệ lợi nhuận cổ đông, nâng cao tiêu chuẩn quản trị doanh nghiệp và quyền sở hữu của nhà đầu tư tổ chức.

(3) Sự thay đổi vị thế của các tổ chức đầu tư

Trước đó, vị thế của nhà đầu tư tổ chức đang short ròng và đánh giá thấp (underweight) các cổ phiếu Trung Quốc, 

Nhưng sau chuyển biến tích cực trong chính sách từ đầu tháng 2, tâm lý FOMO (fear of missing out - sợ bỏ lỡ thời cơ) đã khiến các tổ chức đầu tư đảo ngược vị thế short của mình và long nhiều cổ phiếu TQ hơn:

• Các hedge funds đang mua ròng cổ phiếu Trung Quốc ở mức vừa phải (+0.5 SD) trong tháng 4 và hiện đã duy trì vị thế mua ròng 4/ 5 tháng gần nhất.

  • Đặc biệt, khối lượng giao dịch long cổ phiếu Trung Quốc đã vượt quá lượng short (tỷ lệ 5:1)

    —> cho thấy đây không chỉ là hành động hedge vị thế short mà là niềm tin về tăng trưởng của thị trường Hongkong.

  

  • Tuy nhiên họ chỉ dành ~ 5-7% portfolio của mình vào cổ phiếu Trung Quốc – thấp hơn các giai đoạn trước.

    

• Các mutual fund cũng có hành động tương tự: họ chỉ phân bổ ~5.2% vào cổ phiếu Trung Quốc tính đến cuối tháng 3.

  

  • Tuy nhiên, các mutual fund của Châu Á và Châu Âu đã quay trở lại đặt nhiều trọng lượng cho cổ phiếu Trung Quốc hơn phần còn lại của thế giới.

    

Còn theo đánh giá từ Viet Hustler, những chuyển biến trên thị trường Chứng khoán chủ yếu đến từ những thay đổi khá tích cực trong chính sách kinh tế tại Trung Quốc (dù tình hình kinh tế vẫn chưa có nhiều cải thiện rõ rệt)!

Góc nhìn vĩ mô: Kinh tế Trung Quốc dưới tác động của chính sách kích thích và sức ép địa chính trị 

Chính sách lãi suất tại Trung Quốc sẽ sớm thay đổi: ảnh hường gì đến Mỹ?

Bộ Chính trị (ngày 04/30) tuyên bố sẽ đưa ra biện pháp giải quyết vấn đề Bất Động Sản (BĐS) và hé lộ khả năng cắt giảm lãi suất sau Hội nghị Trung Ương tháng 7.

Viet Hustler’s opinion

Đáng chú ý trong tuyên bố này là khả năng PBOC cắt giảm lãi suất và khi nào thì cắt giảm (sau tháng 7):

• Lưu ý, ngay trong thời điểm chứng khoán Trung Quốc liên tục rớt hồi cuối tháng 01/2024: PBOC quyết không cắt lãi suất!

  • Dù các nhà kinh tế đều mong muốn PBOC cắt giảm lãi suất, PBOC khi đó lại chỉ tăng thanh khoản vào thị trường qua: nới lỏng yêu cầu dự trữ ngân hàng + mua vào trái phiếu và cổ phiếu của National Team.

• Vì sao Trung Quốc cân nhắc cắt giảm lãi suất xuất tại thời điểm này?

  • Chỉ khi ECB sắp cắt giảm lãi suất và khả năng Fed sẽ sớm cắt lãi suất khi thị trường lao động xấu đi.

    • Bài viết liên quan: Dấu hiệu nguội lại trên thị trường lao động Mỹ

• Đơn giản vì trước đó Trung Quốc muốn bảo vệ đồng CNY: không để đồng Yuan mất giá như đồng Yen tuần trước - do chênh lệch chính sách lãi suất với phương Tây.

  • Bài viết liên quan: BOJ - Tâm bình lặng trước thị trường dậy sóng

• Bởi lẽ vị thế của Trung Quốc khác với Nhật: Nhật là đồng minh của Phương Tây, nhưng Trung Quốc lại đi đầu trong phong trào de-dollarization! 

  • Bài viết liên quan: "In God We Trust"- niềm tin vào vị thế của đồng USD

Ngoài ra, Bloomberg cảnh báo lượng Trái phiếu Mỹ khổng lồ mà Trung Quốc đang dự trữ cũng có thể trở thành “con tin” đe dọa giá trị đồng USD: 

• i.e. nếu PBOC hạ lãi suất thấp gây chênh lệch lớn với lãi suất tại Mỹ => đồng CNY mất giá: có thể Trung Quốc sẽ sẵn sàng bán ra đồng USD trên thị trường tự do. 

  

Sự kiện đáng chú ý sắp tới: Hội nghị Trung Ương lần thứ III (họp kín 24 thành viên của Đảng Cộng sản Trung Quốc) sẽ diễn ra vào tháng 7 này.

• Hội nghị này sẽ trực tiếp đưa ra định hướng cho nền kinh tế Trung Quốc trong dài hạn.

  

Chính sách cải thiện thị trường BĐS và nhà ở: tác động khá chậm chạp

Ngoài nhiều chính sách được Viet Hustler tổng hợp hồi tháng 2, Trung Quốc tiếp tục nới lỏng hơn nữa những quy định hạn chế mua nhà ở các khu vực không cốt lõi:

• Bao gồm việc thành phố Bắc Kinh cho phép các hộ gia đình đạt hạn mức mua nhà được phép mua thêm nhà ở ngoài vành đai trung tâm thành phố.

  

• FYI: Tỷ lệ downpayment cho ngôi nhà đầu tiên cũng được giảm còn 20% từ tháng 9/2023 cũng là một thay đổi lớn…

  

• Thành Đô (Chengdu) còn bạo dạn hơn nữa khi bãi bỏ hầu hết các bước xét duyệt tiêu chuẩn của người mua trên thị trường nhà ở. 

  

  • Tuy nhiên không phải thành phố nào cũng nên nới lỏng điều kiện mua nhà, đặc biệt là khu vực đất vàng Thành Đô — nơi thị trường nhà ở lành mạnh nhất Trung Quốc do nhu cầu còn quá cao.

    • Việc dỡ bỏ các hạn chế mua hàng ở đó có thể tạo ra bong bóng BĐS mới ở khu vực này

  

• Tuy nhiên, thông báo của Thành Đô đã khiến cổ phiếu ngành BĐS Trung Quốc tăng cao và niềm tin trên thị trường đã có dấu hiệu quay trở lại.

  

Quan hệ địa chính trị Mỹ-EU-Trung Quốc: vừa căng thẳng, vừa hòa hoãn

Quan hệ địa chính trị Mỹ - EU - Trung Quốc gần đây (chủ yếu liên quan đến vấn đề thương mại) có thể tóm gọn lại trong 6 chữ: vừa căng thẳng vừa hòa hoãn.

Các sự kiện làm gia tăng căng thẳng bao gồm:

• EU phát động cuộc điều tra vào thị trường thiết bị y tế của Trung Quốc + Anh và Đức tuyên bố về các nghi phạm bị cáo buộc làm gián điệp cho Trung Quốc.

  

• EU điều tra về vấn đề cạnh tranh thương mại liên quan đến trợ cấp của Trung Quốc cho doanh nghiệp công nghệ sạch.

• Biden ký dự luật buộc TikTok phải thoái vốn khỏi chủ sở hữu Trung Quốc trong 270 ngày, nếu không sẽ phải đối mặt với lệnh cấm ở Mỹ. 

• Điện thoại Pura 70 mới của Huawei dùng chip tiên tiến sản xuất tại Trung Quốc — nhấn mạnh khả năng sản xuất chip 7 nanomet bất chấp các hạn chế công nghệ của Mỹ.

  

  • Trong khi đó, Bloomberg đưa tin Huawei vẫn bí mật tài trợ cho nghiên cứu tiên tiến tại các trường đại học Mỹ bao gồm Harvard, MIT…

    

Các sự kiện hòa hoãn gồm

• Màn đáp trả: Bắc Kinh lại chỉ trích các hành động như áp thuế thép từ Trung Quốc, lệnh cấm TikTok, chiến dịch tranh cử của Mỹ, các cuộc thăm dò / điều tra của EU… khá yếu ớt.

  

• Lưu Chấn Dân (đặc phái viên khí hậu của Trung Quốc) sẽ tới Washington tháng 5 để đàm phán với Mỹ về các sản phẩm công nghệ xanh từ Trung Quốc.

  

• Tập Cận Bình cũng sẽ qua thăm Pháp, Serbia và Hungary - trong bối cảnh EU đang nối gót Mỹ có thái độ cứng rắn hơn với Trung Quốc. 

  

• Elon Musk cũng vừa kết thúc chuyến thăm Bắc Kinh với những thắng lợi lớn: hợp tác với Baidu để đổi lại việc bán xe điện không người lái tại Trung Quốc.

  

Vậy tình hình kinh tế hiện nay tại Trung Quốc biến chuyển ra sao?

Thực tế, nền kinh tế Trung Quốc dưới tác động tích cực của các chính sách thúc đẩy kinh tế và dự dịu đi của căng thẳng địa chính trị, đã có vài dấu hiệu khởi sắc yếu ớt:

• Hoạt động sản xuất tại các nhà máy đang tiếp tục được cải thiện trong những tháng gần đây

  

• Việc PMI cải thiện cũng khiến GDP Quý I/2024 của Trung Quốc tăng đến +5.3% Q/Q - vượt xa dự báo (+4.8% Q/Q)

  

• Các công ty Trung Quốc đang đầu tư ra nước ngoài với tốc độ nhanh nhất trong 8 năm qua:

  • Giá trị đầu tư đạt USD 33.5 tỷ với hàng loạt các nhà máy gia công tại nước ngoài được xây dựng.

  

  • Điều này có thể giúp giảm bớt căng thẳng thương mại bằng cách tạo ra việc làm tại các nước sở tại

  • Và cũng là một cách lách luật để Trung Quốc tiếp tục xuất khẩu sang Mỹ và Châu Âu thông qua Đông Nam Á mà không gặp phải rào cản thuế quan.

    

• Lạm phát tại Trung Quốc cũng vượt qua mức giảm phát trong 2 tháng gần nhất – nhưng vẫn nằm trong vùng thiểu phát.

  • Nhu cầu người tiêu dùng còn khá yếu – đặc biệt khi PBOC vẫn chưa hạ lãi suất.

  

Dù vậy, lĩnh vực bất động sản vẫn đang kéo chân nền kinh tế Trung Quốc:

• Doanh số tổng hợp của top 100 nhà phát triển BĐS hàng đầu Trung Quốc đã giảm -44.9%  Y/Y (chỉ còn 312.17 tỷ CNY trong tháng 4)…

  • …bất chấp mọi chính sách hỗ trợ từ chính quyền.

  

• Và dù sản xuất công nghiệp tại Trung Quốc đang tăng trưởng trở lại, thì lợi nhuận ngành công nghiệp lại bị thụt rùi:

  

KẾT LUẬN

Thực tế là sàn chứng khoán Hongkong khá năng động — đã thu hút được nhiều niềm tin của nhà đầu tư hơn phía Đại Lục (giao dịch Soundbond áp đảo Northbound). Nhưng điều này cũng cho thấy những thay đổi hướng về nhà đầu tư và thị trường vốn của Trung Quốc, đi kèm với những chính sách vĩ mô tích cực, đã khiến cho nhu cầu quay trở lại thị trường.

Còn dưới góc độ vĩ mô, có thể nói, các chính sách tài khóa hướng về kích thích tiêu dùng của Trung Quốc đã có nhiều khởi sắc đưa lạm phát ra khỏi vùng tăng trưởng âm (giảm phát) — tuy nhiên tiêu dùng vẫn còn khá yếu.

Trong khi đó các chính sách tiền tệ hướng về doanh nghiệp đã giúp cho ngành công nghiệp tăng trưởng sản lượng. Tuy nhiên, vấn đề của Trung Quốc không phải là tăng trưởng sản lượng mà là ở nhu cầu: nếu sản lượng tăng mà nhu cầu không tăng thì ngành công nghiệp cũng sẽ sớm đi vào suy thoái. Thực tế là lợi nhuận công nghiệp có giảm sút trong giai đoạn gần đây.

Vấn đề lớn của Trung Quốc là việc bảo vệ đồng Yuan đã khiến Trung Quốc không sẵn sàng hạ lãi suất. Trong khi môi trường lãi suất thấp là tiền đề để thúc đẩy tiêu dùng của người dân - và tạo điều kiện giảm chi phí của doanh nghiệp. Trước bối cảnh kinh tế vĩ mô toàn cầu khi ECB chuẩn bị hạ lãi suất và Fed có thể cũng sẽ bớt hawkish, hi vọng PBOC có thể hạ lãi suất sau Hội nghị Trung Ương tháng 7 để vực dậy nền kinh tế.