Nếu bạn bỏ lỡ những bài viết hay nhất gần đây:
Không giống như Vật Lý, Hóa Học hay Văn Học, giải Nobel Kinh tế thực ra không phải là một giải Nobel “chính thức”. Nó không nằm trong bản di chúc gốc của Alfred Nobel. Thay vào đó, được Ngân hàng Trung ương Thụy Điển “thêm vào” năm 1968 - tức là hơn 70 năm sau các giải Nobel đầu tiên.
Dù vậy, tầm ảnh hưởng của Nobel Kinh tế là không thể xem nhẹ. Giải thưởng này đã vinh danh nhiều công trình thay đổi cách cả thế giới hiểu về kinh tế học - và ảnh hưởng tới cả tỷ người qua các chính sách được định hình từ nghiên cứu học thuật.
Năm 2024, giải thưởng được trao cho ba cái tên lừng lẫy trong giới học thuật:
Daron Acemoglu
James A. Robinson
Simon Johnson
Đây là ba nhà kinh tế học có ảnh hưởng lớn nhất trong vài thập kỷ qua.
Riêng Acemoglu là nhà kinh tế được trích dẫn nhiều thứ 10 thế giới, vượt qua cả Paul Krugman, Milton Friedman hay John Maynard Keynes.
Câu hỏi họ trả lời cũng không kém phần “vĩ mô”:
Tại sao có quốc gia giàu, có quốc gia nghèo?
Một câu hỏi quen thuộc nhưng vẫn chưa bao giờ cũ. Đặc biệt khi hiện nay:
Nhóm 20% quốc gia giàu nhất thế giới vẫn giàu gấp 30 lần nhóm 20% nghèo nhất - và khoảng cách đó không hề thu hẹp dù kinh tế toàn cầu đang phát triển.
Câu trả lời của ba nhà khoa học có thể gây sốc cho nhiều người:
Không phải tài nguyên thiên nhiên, vị trí địa lý hay dân số… mà thể chế mới là yếu tố then chốt quyết định sự thành – bại của một quốc gia.
Trong bài blog tuần này, Viet Hustler sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu vì sao ba nhà kinh tế này được vinh danh, học thuyết họ đưa ra có gì đặc biệt, và quan trọng nhất: điều gì từ đó có thể áp dụng cho các nền kinh tế đang phát triển.
Cốt lõi học thuyết: Quốc gia giàu vì có thể chế tốt – không phải điều gì khác
Vai trò sống còn của thể chế: Tại sao quyết định sự thành – bại của nền kinh tế
Vượt khỏi lý thuyết: Từ tương quan (correlation) đến quan hệ nhân quả (causation)
Vì sao không dễ để xây dựng thể chế tốt?
Các cuộc tranh luận liên quan
