Bitcoin halving 2024: Cơ hội nào đang mở cửa cho các nhà đầu tư?

Bitcoin halving dự kiến diễn ra vào tháng 4 này sẽ có ảnh hưởng lớn đến thị trường cryptocurrency và đang thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư toàn cầu. Sự kiện này diễn ra 4 năm một lần và là thời điểm quan trọng trong vòng đời của đồng tiền điện tử đầu tiên trên thế giới Bitcoin.

Tính từ giai đoạn năm 2022 cho đến nay, Bitcoin đã tăng mạnh hơn 300% lên gần 69,000 USD (ở thời điểm viết bài), nâng vốn hóa thị trường lên hơn 1.3 tỷ USD - gấp đôi Tesla - càng khiến cho đợt halving sắp tới thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư toàn cầu hơn bao giờ hết.

Ở bài viết tuần này, Viet Hustler sẽ tìm hiểu sâu hơn về sự kiện Bitcoin halving, quy trình halving và tác động của Bitcoin halving tới các nhà đầu tư như thế nào.

Bitcoin halving là gì?

Satoshi Nakamoto - cha đẻ bí ẩn của Bitcoin

Năm 2007, nền kinh tế bước vào giai đoạn suy thoái cộng thêm sự sụp đổ của ngân hàng Lehman Brothers năm 2008 đã khơi nguồn cho cuộc khủng hoảng kinh tế đầu tiên của thế kỷ 21, kéo theo sự sụp đổ của thị trường chứng khoán và hàng loạt các ngân hàng, tập đoàn lớn.

Vào thời điểm này (chính xác là tháng 10/2007), Bitcoin lần đầu được nhắc đến trong một bài viết của tác giả Satoshi Nakamoto, nhằm chống lại rủi ro lạm phát liên quan đến tiền pháp định (do các ngân hàng tăng lượng cung tiền).

• Đọc thêm: Sự khác biệt giữa tiền pháp định và crypto-currency.

Satoshi Nakamoto - một nhân vật bí ẩn cho đến hiện tại vẫn chưa rõ thông tin. Theo hồ sơ ít ỏi trên trang P2P Foundation, người này tự nhận đến từ Nhật Bản, sinh ngày 04/05/1975, tuy nhiên việc sử dụng tiếng Anh quá hoàn hảo + giờ sinh hoạt trái ngược với người ở Nhật khiến danh tính của ông vẫn còn là bí ẩn.

• FYI: Có lời đồn rằng 4 ông lớn ngành công nghệ Nhật Bản từng được cho là cha đẻ của Bitcoin, khi kết hợp tên của những tập đoàn này lại sẽ ra tên Satoshi Nakamoto.

Bitcoin halving là gì? Khi nào Bitcoin mới được “đào” hết?

Bitcoin halving là sự kiện xảy ra 4 năm/lần, dựa trên nguyên tắc “chia nửa” (halving) của quá trình phát hành / đào Bitcoin:

Tên Bitcoin halving bắt đầu từ việc: cứ 4 năm một lần, phần thưởng (bằng Bitcoin) được tạo ra cho việc “đào” mỗi 210,000 khối (block) giao dịch mã hóa tạo ra Bitcoin (mining reward) sẽ bị cắt giảm một nửa.

• Ban đầu, phần thưởng sau khi đào được một block là 50 BTC và dần giảm một nửa sau các chu kỳ halving.

• Việc giảm phần thưởng này giúp hạn chế lượng Bitcoin được tạo ra — một cách để tránh Bitcoin bị “lạm phát”.

• Tuy nhiên, cách này cũng có thể khiến Bitcoin trở lên “hiếm” hơn — đẩy giá Bitcoin lên cao.

Vậy khi nào Bitcoin sẽ được khai thác hết?

• Bitcoin (BTC) có nguồn cung cố định là 21 triệu.

• Hệ thống phần thưởng sẽ tự động kích hoạt cho đến khi nguồn cung đã đạt mức tối đa.

Tính đến tháng 8/2023, nguồn cung lưu hành BTC là hơn 19.46 triệu trên tổng nguồn cung là 21 triệu. Do đó, dựa trên quy trình halving 4 năm/lần, số Bitcoin cuối cùng dự kiến ​​sẽ được khai thác vào khoảng năm 2140.

Tức là: Quá trình halving sẽ dừng lại sau 32 lần, khi toàn bộ 21 triệu BTC đã được đào hết và được lưu thông.

• Bitcoin khi đó sẽ giống thị trường danh nghĩa như các loại tiền tệ khác.

Ai là người quyết định thời điểm Bitcoin halving?

• Bitcoin halving là một phần của “chính sách tiền tệ Bitcoin”.

• Tại thời điểm tạo ra Bitcoin, Satoshi Nakamoto cũng không thể đoán trước được sẽ có bao nhiêu người sử dụng loại tiền điện tử này, và cũng không có giải thích cụ thể cho công thức “chia nửa” (halving) trên.

• Satoshi có đi sơ lược về viễn cảnh Bitcoin có thể giảm phát hoặc lạm phát, và việc duy trì tỷ lệ không đổi là cách tốt nhất.

  • Với tiền pháp định, Ngân hàng Trung ương sẽ có quyền tăng hoặc giảm lượng tiền lưu thông.

  • Tuy nhiên Bitcoin là đồng tiền phi tập trung và không nằm dưới quyền kiểm soát của cá nhân hay nhóm người duy nhất.

  → Halving làm giảm tốc độ tạo ra Bitcoin → Tạo sự khan hiếm → Tác động mạnh đến giá khi có bất kỳ sự kiện nào diễn ra.

Quy trình Bitcoin halving:

1. Chia đôi phần thưởng: Phần thưởng mặc định cho các block mới sẽ bị giảm một nửa.

2. Giảm lạm phát: Việc giảm phần thưởng giúp làm chậm việc cung cấp Bitcoin mới vào thị trường → Giảm lạm phát.

3. Giảm nguồn cung, tăng cầu: Phần thưởng giảm sẽ khiến cung Bitcoin giảm theo, có thể dẫn đến tăng cầu và tăng giá trị Bitcoin.

4. Giá Bitcoin tăng: Khi giá trị Bitcoin tăng, việc giảm một nửa phần thưởng sẽ không ảnh hưởng đến công sức các thợ đào, góp phần bảo vệ hệ thống.

   → Đây chính là mấu chốt thúc đẩy đà tăng giá của Bitcoin và cryptocurrency.

Một giả thuyết khác về Bitcoin halving và nguồn cung hữu hạn 21 triệu đồng là nó khuyến khích người dùng nắm giữ thay vì chi tiêu để giá trị Bitcoin sẽ tăng theo thời gian (kho lưu trữ giá trị).

Một số số liệu về việc giảm lạm phát dựa trên cơ chế “chia nửa” khi phát hành Bitcoin mới:

• Phần thưởng khối giảm liên tục khi nguồn cung chậm lại sau mỗi đợt halving.

• Tỷ lệ lạm phát Bitcoin giảm nhờ cơ chế halving:

  • Năm 2011, tỷ lệ lạm phát của Bitcoin lên đến 50%, sau đó giảm dần còn 4-5% vào năm 2016.

  • Hiện tại, tỷ lệ lạm phát chỉ còn 1.74%. 

Tác động của các đợt Bitcoin halving

Lần halving tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra trong tháng này, khi số lượng block đạt 740,000.

• Ngày halving chính xác vẫn chưa được xác định do thời gian tạo block mới là khác nhau.

• Trung bình cứ 10 phút sẽ có một block mới tạo ra.

Biến động tới giá Bitcoin:

• Đợt halving đầu tiên (2012): BTC tăng từ 12 USD lên hơn 1,000 USD (cuối 2013).

• Đợt halving thứ hai (2016): BTC tăng từ 650 USD lên gần 20,000 USD (12/17/2017).

  • Sau đó BTC đã giảm xuống 3,716 USD trong vòng 1 năm (12/17/2018) nhưng vẫn cao hơn ~570% so với trước halving.

• Đợt halving thứ ba (2020): BTC tăng từ 8,000 USD lên 69,000 USD (tháng 11/2021) ~ 610%.

Quan sát cho thấy một kịch bản chung:

Giá Bitcoin sẽ tăng đột biến sau mỗi đợt halving, sau đó giảm mạnh (market correction) nhưng vẫn cao hơn trước thời điểm halving (do nguồn cung hạn chế).

Vậy có nên kỳ vọng một pha tăng giá tiếp theo trong đợt halving sắp tới?

• Trên thực tế, không có bằng chứng xác thực nào cho thấy các đợt halving trước đây đã khiến giá Bitcoin tăng mạnh.

  • Lý do phổ biến nhất cho sự gia tăng đột biến giá Bitcoin năm nay là sự chấp thuận của SEC đối với các quỹ ETF Bitcoin + kỳ vọng các Ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất.

• Giá Bitcoin đã it biến động hơn trong những năm gần đây.

• Sự tăng trưởng về khối lượng giao dịch Bitcoin trên các sàn giao dịch cũng đã chậm lại.

  → Các quỹ Spot ETF Bitcoin đang tạo ra nguồn cầu mới ổn định hơn.

Nhà đầu tư và thợ đào bị ảnh hưởng như thế nào khi Bitcoin halving?

Nhà đầu tư có thể hưởng lợi sau các đợt halving

• Như thống kê ở trên, dù chưa có nghiên cứu chắc chắn nhưng sau mỗi đợt halving, giá Bitcoin có xu hướng tăng nên các nhà đầu tư có thể hưởng lợi từ sự kiện này.

Thợ đào: Tác động khá phức tạp và khó đoán

• Giảm phần thưởng khai thác: Bitcoin halving ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận khai thác của thợ đào trong ngắn hạn (do giảm phần thưởng khối).

  • Tuy nhiên halving giúp duy trì giá trị và sự khan hiếm của Bitcoin.

    → Nếu BTC tăng giá sau halving, thợ đào có thể còn có lợi nhuận cao hơn trước.

  • Khi Bitcoin được khai thác hết, thợ đào sẽ nhận chi phí giao dịch để tiếp tục duy trì hoạt động hệ thống.

    • Chi phí giao dịch trước mỗi lần halving đều ghi nhận tăng mạnh.

      

• Tác động đến độ khó khai thác: Bitcoin tự điều chỉnh độ khó khai thác dựa trên số lượng thợ đào + sức mạnh tính toán.

  • Tuy nhiên sau halving, độ khó khai thác sẽ diễn biến theo chu trình sau:

    Khi phần thưởng giảm một nửa (halving)

    → Một số thợ đào có thể bỏ cuộc do ít phần thưởng mà việc đào khá khó khăn

    → Giảm độ khó → Thu nhập các thợ đào ở lại tăng → Thợ đào mới gia nhập → Tăng độ khó → Trạng thái cân bằng mới được thiết lập.

• Ảnh hưởng đến bảo mật mạng Bitcoin: Khi phần thưởng khai thác giảm và ít thợ đào tham gia hơn → Sức mạnh khai thác sẽ tập trung cho ít người hơn → Mạng dễ bị tấn công 51%.

  • Nếu giá BTC không bắt kịp đủ nhanh, một số máy khai thác có thể bị định giá cao hơn và buộc phải ngừng hoạt động. 

    • Tuy nhiên, mạng lưới phi tập trung của Bitcoin khiến không có thợ đào nào kiểm soát hơn 50% tổng công suất khai thác → Việc thao túng blockchain trở nên cực kỳ khó khăn và tốn kém.

Một số dự đoán về Bitcoin halving năm 2024

Các nhà đầu tư đồng quan điểm giá Bitcoin sẽ tăng sau halving.

• Mark Yusko (Morgan Creek Capital) dự đoán Bitcoin sẽ đạt 150,000 USD vào cuối năm nay.

  • Sau halving sẽ có rất nhiều người sợ sẽ bỏ lỡ thị trường.

• PlanB (nhà phân tích nổi tiếng với mô hình Stock-to-Flow S2F) cho rằng giá BTC sẽ tăng lên 532,000 USD sau halving vào năm 2025.

• Anthony Scaramucci (SkyBridge) cũng lạc quan về mốc giá dự kiến 170,000 USD vào năm 2025, nhờ vào sự kiện halving sắp tới.

Kết luận

Việc Bitcoin halving làm giảm một nửa phần thưởng cho các nhà khai thác Bitcoin có thể ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận khai thác, buộc các công ty phải thích nghi và có chiến lược khai thác hiệu quả hơn. Thống kê lịch sử cũng cho thấy chu kỳ halving cũng tác động đáng kể lên giá Bitcoin.

Cho đến nay, Bitcoin vẫn là đồng tiền điện tử lớn nhất thế giới (xét theo mức độ phổ biến và vốn hóa thị trường), sự kiện quan trọng này cũng có thể tác động lên toàn thị trường cryptocurrency nói chung và là mối quan tâm của đa số các nhà đầu tư crypto.

Bitcoin halving cũng là sự kiện đánh dấu từng cột mốc trong tổng lượng cung Bitcoin ngoài thị trường. Hiện đã có 90% tổng cung Bitcoin đã được khai thác, với 900 Bitcoin được đào mỗi ngày. Chừng nào halving vẫn còn tiếp tục (ước chừng sẽ kết thúc tới năm 2140), nguồn cung Bitcoin ngày càng khan hiếm đẩy giá Bitcoin liên tục phá đỉnh, nhà đầu tư vẫn còn có khả năng kiếm lợi nhuận từ đồng tiền điện tử này.

Tài liệu tham khảo:

1. MARYANNE MURRAY Maryanne Murray, “Blockchain explained”, Reuters, June 15, 2018.

   https://www.reuters.com/graphics/TECHNOLOGY-BLOCKCHAIN/010070P11GN/index.html

2. Payal Shah, “Bitcoin Halving 2024 – This Time It’s Different”, April 3, 2024.

   https://www.cmegroup.com/articles/2024/bitcoin-halving-2024-this-time-its-different.html

3. Luke Conway, “What Is Bitcoin Halving? Definition, How It Works, Why It Matters”, March 06, 2024.

   https://www.investopedia.com/bitcoin-halving-4843769